| شش نکته قابل تأمل درباره راه اندازی دوباره امور تربیتی اهداف تربیتی از قبیل تعمیق باورها و رفتارهای دینی، رشد فضائل اخلاقی، تقویت مهارتهای زندگی، تقویت روحیه علاقه مندی به مشارکت در کارها و نیز تقویت روحیه علاقه مندی به جلوه های هستی، طبیعت و محیط زیست، تنها با خواندن چند کتاب و حفظ آن برای نمره گرفتن و موفقیت در امتحان، ممکن نیست و نمی توان انتظار داشت که این این گونه آموزش در باور و رفتار دانش آموزان تأثیر داشته است؛ بلکه تنها در آزمایشگاه ها و کارگاه های مخصوص به خود می توان امیدوار برای تحقق اهداف تربیتی شد. چنان که برای فهم و درک درست از آموخته های دروسی مانند فیزیک، شیمی، زیست، حرفه و فن و ... نیاز به آزمایشگاه و کارگاه است، مسائل مربوط به تربیت نیز کارگاه و آزمایشگاه خود را طلب می نماید. دانش آموزان مسئولیت پذیری، مشارکت جویی، داشتن روح همکاری و سازگاری را تنها در میدان عمل می توانند آموزش ببینند. رفتن به اردوهای هدفمند و شرکت در جلسات و تشکل های دانش آموزی از قبیل انجمن های علمی ادبی فرهنگی هنری ورزشی به آنها این امکان را می دهد تا در عمل چگونگی همکاری و مشارکت در میان دیگران را بیاموزد. تشویق به انجام اعمال دینی و اعتقادی، بدون حضور در نمازخانه و مراسم مذهبی چگونه ممکن است؟ و نیز آیا می توان انتظار داشت دانش آموزان بدون داشتن کتابخانه مجهز و بدون شرکت در مسابقات علمی، فرهنگی، هنری به خلاقیت و پژوهش پرداخته و استعدادهای خود را شکوفا کنند؟ متولیان امر تعلیم و تربیت تنها با اعتقاد راسخ به این امور می توانند به اهداف تربیتی دست یابند و همچنین رسیدن به اهداف تربیتی در گرو انجام فعالیتهای پرورشی هدفمندی است که در آن انتظارات با امکانات آموزش و پرورش مطابق باشد. اگر مسئولیت انجام تمام فعالیتهای فوق برنامه و پرورشی بر عهده یک نفر قرار گیرد، عملاً به سمتی رفته ایم که سالیان سال است مربیان با آن دست به گریبان هستند و مورد انتقاد درست و غلط دیگران نیز قرار می گیرند. در حال حاضر ابزارهای لازم و مناسب برای فرهنگ سازی وجود ندارد و یا مشخص و معلوم نیست. ابزار و امکانات فعلی و ساختار تشکیلاتی کنونی ما را به منزل مقصود نمی رساند. همچنین برای حضور فعال و پررنگ مواردی مانند مشخص نمودن متولیان فعالیتهای پرورشی با توجه به گستردگی آن در مدارس و تعریف مشخص و کامل از امور تربیتی و فعالیتهای آن و نیز تعیین تعداد مربیان در مدارس با توجه به انتظارات ضروری به نظر می رسد و بدون در نظر گرفتن مواردی از این قبیل، شروع مجدد فعالیتهای معاونت پرورشی با چالش های جدی روبه رو خواهد شد. برای رسیدن به اهداف تربیتی، تجارب سالیان گذشته آموزش و پرورش پس از پیروزی انقلاب اسلامی را چراغ راه آینده قرار داده و سعی کنیم با در نظر گرفتن موارد زیر، دچار معضلات و مشکلات نشویم: اعتدال: افراط و تفریط دو واژه ای هستند که انسانها همیشه در گرداب آن افتاده و به گمراهی کشیده می شوند. در بسیاری از فعالیتهای پرورشی سابق این افراط و تفریط مشاهده می شد. آموزش: بیش از اجرای هر برنامه ای در مدارس، ضروری است مربیان پرورشی و مجریان برنامه، آموزش لازم را دیده و توجیه کامل شده باشند. به طور مثال یکی از علل عدم موفقیت کلاس های پرورشی در دوره راهنمایی تحصیلی، عدم توجیه و آموزش ندیدن مربیان پرورشی بوده است، به طوری که مربیان تاکید داشتند که کلاس های پرورشی مانند سایر دروس تحصیلی، نمره مخصوص به خود داشته باشد، در صورتی که ماهیت کلاس پرورشی بر آن بود که دانش آموزان بدون هیچ گونه دغدغه ای برای نمره، در کلاس فعالانه شرکت کنند.کیفیت، نه کمیت: فعالیتهای پرورشی اگر به خوبی انجام نگیرد، فاجعه است، چرا که ضرر آن بیشتر از انجام ندادن آن است. در تربیت هدایت تک تک افراد مدنظر است و اگر مثلاً اجرای مسابقه ای به خاطر کمبود مکان یا نبود داور متخصص آن رشته و یا عوامل دیگری باعث گردد تا دانش آموزی به حق خود نرسد، نه تنها خلاقیت و استعداد او را از بین برده ایم، بلکه حس تنفر و ... را در او ایجاد می کنیم. اختصاص بودجه: اگر اهداف تربیتی را باور داریم، می بایست پیش از انجام هر فعالیتی بودجه آن در نظر گرفته شود، بدون بودجه، فعالیت های پرورشی بی محتوا و کم رنگ خواهد شد. جدی گرفتن طرح ها: یکی از طرح هایی که در آموزش و پرورش شهر تهران در سالهای گذشته مطرح گردیده، ولی نیمه تمام رها شده است، طرح کتابخانه کلاسی در مدارس ابتدایی است. این طرح اگر به خوبی اجرا گردد، مسلماً به یکی از اهداف آموزش و پرورش یعنی علاقه مند نمودن دانش آموزان به مطالعه کتاب دست خواهیم یافت. در صورت تحقق این طرح، هر دانش آموز حداقل 30 کتاب غیردرسی را در طی هر سال تحصیلی مطالعه می کند. استفاده بهینه از امکانات مراکز فرهنگی و تربیتی (کانونها): کانونهای فرهنگی- تربیتی با داشتن امکانات بالفعل و بالقوه ای که در خود دارند، می توانند تجربیات جدیدی را در امر آموزش و تربیت ایجاد نمایند. در این کانونها، دانش آموزان فرصت می یابند تا با عملی ساختن تئوریها، فرضیه ها و یافته ها، میزان درک و فهم خود را افزایش دهند که هرگز در مدارس این امکان برای آنان فراهم نمی شود. در حال حاضر کانونهای کشوری با داشتن امکاناتی از قبیل سالنهای ورزشی، کتابخانه، مراکز سمعی و بصری و سیستم های رایانه و سالن های نمایش و نیز امکانات بالقوه ای جهت راه اندازی آزمایشگاه ها و کارگاه ها، از معدود مراکز یادگیری غیررسمی به شمار می روند که افراد علاقه مند و محدودی را آموزش می دهند. با جدی گرفتن تعامل میان مدارس و کانونها می توان از حداکثر امکانات آنها در امر آموزش و تربیت بهره برد. محمد محمدی |
| منبع : روزنامه همشهری |
ارسال در تاریخ جمعه 92/10/13 توسط محمدجوادبرزگری